برای ساخت برد مدار چاپی روش های گوناگونی وجود دارد و انتخاب هر کدام از آن ها به امکانات، میزان سختی و یا راحتی روش ساخت و میزان توقع شما از حرفه ای بودن آن برد مدارچاپی و سایر عوامل بستگی دارد. بیشترین تفاوت این روش ها در ایجاد طرح پی سی بی بر روی فیبر است که در ادامه چندین نوع از این روش ها تشریح شده اند که عبارتند از:
- استفاده از ماژیک ضد اسید
- استفاده از لتراست (Letraset)
- استفاده از چاپ لیزری و اتو
- استفاده از چاپ لیزری و دستگاه حرارت دهنده Laminator
- استفاده از اسپری پوزیتیو ۲۰
- استفاده از روش لامینیت (laminate) و اشعه UV
- استفاده از دستگاه CNC
روش های اول و دوم روش های تمیز و دقیقی نیستند و معمولاً افراد مبتدی از آنها استفاده می کنند. روش چاپ لیزری و اتو یکی از روش های راحت است که با امکانات محدود برای کارهای دانشجویی می توان استفاده نمود. روش چاپ لیزری و دستگاه حرارت دهنده laminator مشابه با همان روش اتو است اما بجای اتو از این دستگاه مختص حرارت دادن استفاده می شود. روش اسپری پزیتیو را نیز می توان برای کارهای دانشجویی استفاده نمود اما برای کارهای دقیق تر، روش استفاده از لامینت و اشعه UV برای کارهای دقیق و حرفه ای بسیار مناسب هستند و در کارخانه های تولید برد مدارچاپی عموماً از این روش استفاده می شود. روش استفاده از دستگاه CNC مکانیکی و لیزری روش دیگری است که در این حوزه برای ایجاد طرح روی فیبر مورد استفاده قرار می گیرد و برای کارهای با تیراژ بالا این روش نیز به صرفه خواهد بود.
در ادامه به طور مفصل به همه این روش ها پرداخته می شود.
1- استفاده از ماژیک ضد اسید (Etch Resist Pen)
مواد لازم:
- ماژیک ضد اسید
- اسید مدار چاپی
این روش ساخت برد مدارچاپی کمی زمان بر است و کیفیت برد مدارچاپی ساخته شده با این روش متناسب با موادی که استفاده
می نمایید متفاوت خواهد بود. اما به طور معمول برای ساخت برد مدارچاپی ساده و در سطح مبتدی روش مناسبی است ولی برای تولیدات متوسط و یا انبوه به هیچ عنوان مناسب نیست.
روش کار:
قبل از هر چیز فیبر مسی را کاملاً با یک سمباده نرم (پوسته آب ۳۶۰) سمباده بزنید و یا به هر نحو دیگری تمیز نمایید و مطمئن شوید که هیچ لایه ای از کثیفی و چربی روی مس نباشد. سپس با استفاده از یک ماژیک ضد اسید پر رنگ مختص این کار (چون بعد از طراحی و آن همه زحمت، ممکن است در مراحل بعدی رنگ ماژیک داخل آب و اسید از بین برود) تمام خطوط مورد نیاز را روی مس رسم نمایید. توجه نمایید که دست با مس تماس پیدا نکند چون باعث چرب شدن مس خواهد شد و در مرحله اسیدکاری اختلال ایجاد خواهد کرد. برای ایجاد اندازه های واقعی برای پایه های مثلاً یک آی سی یک آی سی و یا هر قطعه دیگر که فاصله پایه های آن از همدیگر1/0 اینچ هست شابلون تهیه نمایید و روی مس گذاشته و کنار آن با ماژیک بکشید ( تا جایی که ممکن است از یک ماژیک نوک تیز استفاده نماییدکه البته ماژیک مخصوص این کار در بازار موجود می باشد) با همین روش کل طرح مدنظرتان را روی فیبر بکشید. پس از اینکه طرح کامل گردیدمی بایست فیبر را داخل اسید بیاندازید تا قسمت های اضافی مس حذف گردند (به دلیل اینکه روش ماژیک چندان مورد توجه نیست و به موجب پرهیز از تکرار، نحوه انجام فرایند اسیدکاری به طور مفصل در بخش چاپ لیزری و اتو به دلیل محبوبیت آن روش، توضیح داده می شود).
در ویدیو زیر مراحل ساخت یک برد مدار چاپی با استفاده از ماژیک ضد اسید نشان داده شده است.
2- استفاده از لِتراسِت (Letraset)
مواد لازم:
- لتراست
- اسید مدار چاپی
لتراست همان حروف برگردان است اما با این تفاوت که به جای حروف، خطوط و نقاط مداری روی آن کشیده شده است. ابتدا چند لتراست خطی و نقطه ای تهیه کنید (انتخاب آن با توجه به نظر خودتان و نوع مدارتان می باشد). توجه نمایید که حتما تازه باشد چون در غیر اینصورت برای برگرداندن روی فیبر مسی دچار مشکل خواهید شد.
روش کار:
قبل از هر چیز فیبر مسی را کاملاً با یک سمباده نرم (پوسته آب ۳۶۰) سمباده بزنید و یا به هر نحو دیگری تمیز نمایید و مطمئن شوید که هیچ لایه ای از کثیفی و چربی روی مس نباشد. سپس با لتراست خطوط مورد نیاز را روی مس رسم نمایید. برای برگرداندن خطوط و نقاط از روی لتراست به روی مس از ته خودکار و یا چیزی مشابه با آن استفاده نمایید. توجه نمایید که دست با مس تماس پیدا نکند چون باعث چرب شدن مس و در مرحله اسیدکاری اختلال ایجاد خواهد کرد. در انتهای کار مطمئن شوید که خطوط و نقاط روی مس کاملا چسبیده باشند و اگر هم خطوطی نچسبیده بود با استفاده از یک سشوار برای گرم کردن آن (با این کار خطوط و نقاط بعد از گرم شدن به سطح مسی خواهند چسبید) استفاده نمایید. همچنین می توانید از ماژیک ضد اسید برای پر کردن جاهایی که لتراست درست نخورده استفاده کنید. بعد از کامل شدن مدار، آن را داخل اسید بیاندازید تا قسمت های اضافی مس حذف گردند (به دلیل اینکه این روش چندان مورد توجه نیست و به موجب پرهیز از تکرار، نحوه انجام فرایند اسیدکاری به طور مفصل در بخش چاپ لیزری و اتو به دلیل محبوبیت آن روش، توضیح داده می شود).
3- استفاده از پرینت لیزری و اتو
مواد لازم:
- پرینتر لیزری
- کاغذ گلاسه ی مناسب
- اسید مدار چاپی
- اتو
روش کار:
برخلاف پرینترهای جوهر افشان که در آن به جای تونر از جوهر مایع استفاده می شود در پرینترهای لیزری پودر موجود در کارتریچ پرینتر (تونر) از جنس پلاستیک است و نحوه پرینت هم به این شکل می باشد که پودر بر روی کاغذ پاشیده می شود و با استفاده از حرارت تولید شده توسط لیزر، تونر بر روی کاغذ ثبت می شود. تونر هنگام عمل چاپ از کارتریچ خارج می شود و به صورت پودر بر روی صفحه ی کاغذ منتقل می شود. به دلیل سخت بودن فیبر های مسی نمی توانیم به صورت مستقیم از پرینتر برای ایجاد خط ها و سایر علائم بر روی فیبر مدار چایی استفاده کنیم، بنابراین باید به صورت غیر مستقیم تونر را از پرینتر بر روی فیبر مسی انتقال دهیم. یک راه ساده برای حل این مسئله این است که ابتدا بر روی کاغذی که تونر به نرمی بر روی آن می نشیند (به عنوان مثال کاغذ گلاسه) مدار را با رزولوشن ۶۰۰ پرینت بگیریم و بعد با دادن حرارت به آن به وسیله ی اتو تونر را برای بار دوم مذاب کنیم و بر روی فیبر مسی انتقال دهیم (به علت اینکه در حین مراحل کاری بعدی ممکن است این برگ پرینت شده از بین برود لذا چند تا از این طرح مدار چاپی را در یک صفحه A4 جا دهید تا به عنوان پشتیبان از آن نمونه های دوم یا سوم داشته باشید). نوع کاغذ استفاده شده بسیار مهم است و حتماً باید از نوع گلاسه باشد تا تونر را به خود جذب نکند و با اعمال حرارت به راحتی از سطح کاغذ جدا شود و بر روی فیبر مسی منتقل شود. از کاغذ کلاسه کاملاً سفید استفاده کنید تا در هنگام اتو کشیدن مشکلی پیش نیاید. هنگام پرینت توجه نمایید که طرح را باید بصورت آینه (mirrored) چاپ نمایید (بیشتر نرم افزارها زمانیکه پرینت را می زنید در قسمت option این گزینه را دارند). سطح فیبر مسی قبل از انتقال تصویر مدار باید به وسیله ی آب گرم و مایع ظرفشویی و پودر لباسشویی کاملاً تمییز گردد (می توانید آلودگی را از سطح فیبر با استفاده از کاغذ سمباده ریز (در حدود 360) تمیز نمایید) و اگر سطح آن تیره شد، از کمی آب لیموی ترش برای تمیز کردن آن استفاده و در انتها آن را خشک کنید. پس از تمیزکردن فیبر مسی توجه کنید که بر روی آن دست نزنید زیرا چربی دست در مرحله اسید کاری مشکل ایجاد می کند.
هنگامی که سطح فیبر کاملاً تمیز و براق شد وقت آن است که کاغذ گلاسه ای را که مدار بر روی آن پرینت گرفته شده را به صورت وارون بر روی فیبر مسی قرار دهیم .حال اتو را با درجه حرارت نسبتاً بالا بر روی آن تا اندازه ای می کشیم که رنگ کاغذ کمی تیره شود و کاغذ حالت چسبیده به فیبر را پیدا کند. دقت کنید که اتو باید به صورت یکنواخت به تمامی نواحی گرما برساند لذا این عمل را به صورت پیوسته انجام دهید (در صورت اتو کردن بیش از اندازه پودرها پخش شده و مدار کیفیت خود را ازدست می دهد). مدت اتوی مناسب برای چاپ یک مدار معمولی در حدود 10 دقیقه با اتوی کاملا داغ می باشد البته با چند بار چاپ مدار متوجه زمان دقیق برای آن مدار می شوید. نشانه خوب اتو کردن شما این است که در نهایت، رنگ کاغذ گلاسه چسبیده به فیبر، کمی تیره شده و طرح مدار چاپی، به صورت کم رنگ از طرف کاغذ گلاسه، نمایان خواهد بود. فیبر مسی در این زمان دارای حرارت بسیار زیادی است پس هنگام جا به جا کردن آن مراقب باشید. حال فیبر مسی را با همان صورت برای مدتی که کاغذ کاملاً خیس و خمیری شود، در آب سرد قرار دهید و سپس آن را از آب بیرون آورید و قطعه های کاغذ را از روی آن جدا کنید. در این مرحله مدار به صورت کاملاً دقیق بر روی فیبر مسی منتقل شده است.
قدم بعدی از بین بردن قسمت های مسی اضافی از فیبر مدار چاپی است. برای از بین بردن قسمت های مسی اضافی که بدون پوشش عایق هستند از نوعی اسید به نام کلرو فرّیک (Ferric chloride) که در بازار به نام اسید مدار چاپی معروف است استفاده می شود. پرکلروردوفر در بازار به صورت بلور و یا به صورت پودر یافت می شود و روش کار با این نوع اسید به این صورت است که تا اندازه ای به آب گرم از این اسید اضافه می کنیم که محلول به صورت چای پر رنگ در آید در این حالت محلول اسید، آماده ی استفاده است. در هنگام کار با این نوع اسید باید توجه داشته باشید که تنها از ظروف غیر فلزی نظیر ظروف پلاستیکی و شیشه ای باید استفاده شود. پس از ساختن محلول اسید فیبر مدار چاپی را وارد محلول می کنیم و آهسته آن را تکان می دهیم. بعد از مدتی شاهد از بین رفتن قسمت های مسی اضافی از کناره می شویم که این عمل را تا از بین رفتن تمامی قسمت های اضافی انجام می دهیم. اگر فیبر را به صورت شیب دار در اسید بگذاریم تاثیر پذیری اسید بهتر است. مراقب باشید که فیبر بیش از 5 تا 10 دقیقه درون اسید مدار چاپی نماند ، چراکه بالاخره اسید به قسمتهای زیر پرینت هم نفوذ کرده و طرح را خراب خواهد کرد. پس از از بین رفتن قسمت های اضافی، فیبر مسی را با آب سرد شستشو می دهیم و به وسیله ی سیم ظرفشوئی تونرهای به جا مانده روی فیبر را از بین می بریم.
در ویدیو زیر مراحل ساخت یک برد مدار چاپی با استفاده از چاپ لیزری و اتو نشان داده شده است.
4- استفاده از چاپ لیزری و دستگاه Laminator
این روش مشابه با روش قبل است با این تفاوت که بجای اتو از دستگاه حرارت دهنده Laminator (دستگاه پرس کارت) استفاده می گردد.
در ویدیو زیر مراحل ساخت یک برد مدار چاپی با استفاده از Laminator نشان داده شده است.
5- استفاده از اسپری پوزیتیو ۲۰
مواد لازم:
- اسپری پزتیو ۲۰ (positive 20)
- سود سوز آور
- طلق تراسپرنت یا فیلم
ابتدا یک اسپری پزتیو ۲۰ تازه تهیه نمایید (اگر مانده باشد در حقیقت فاسد شده است و آن حساسیت لازم در برابر نور را ندارد). سود سوز آور را می توانید از مغازه های فروش تجهیزات پزشکی تهیه نمایید (قیمت آن نسبتاً ارزان است).
روش کار:
برای ایجاد طرح مدار می توانید طرح را با استفاده از چند طلق ترانسپرنت که قابلیت چاپ با پرینتر لیزری را دارند را تهیه نمایید (مسیر ها و جاهایی که می بایست مس وجود داشته باشند در طرح می بایست مشکی رنگ و بقیه جاها خالی باشند). بهتر است از طرحتان دو تا پرینت بگیرید و روی هم بگذارید که دیگر نوری از جاهای چاپ شده عبور نکند. فیبر مسی را با یک سمباده نرم کاملاً تمیز و عاری از هرگونه چربی نمایید و پس از شستن و خشک کردن آن را در یک مکان تاریک و به دور از گرد و غبار و وزش باد با استفاده از اسپری پوزیتیو با فاصله ۳۰ سانتی و با زاویه ۴۵ درجه و با حرکت منظم دست، روی سطح مس را که به صورت افقی قرار دارد با اسپری به صورت یکنواخت بپوشانید (اگر با یک دست اسپری زدن روی آن پوشانده شده اس نیازی به زدن دست های بعدی نیست). سپس فیبر را در جای تاریک به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت به حال خود بگذارید و یا از طریق گرم کردن آن را خشک کنید. اگر دستگاه مخصوص خشک کن فیبر رو دارید از آن استفاده نمایید، در غیر اینصورت باید آن را داخل یک ظرف فلزی گذاشته و روی یک اجاق با حرارت خیلی ملایم قرار دهید تا جایی که دمای داخل آن تقریبا ۷۰ درجه شود. بهترین ظرف یک قابلمه بزرگ است که کف آن را چند تکه فلز بگذارید و فیبر را روی آن تا گرما مستقیما به فیبر نخورد و بعد از ۱۰ الی ۱۵ دقیقه فیبر کاملا خشک شده است. لازم به ذکر است که تمام این مراحل می بایست در محل تاریک انجام شود. حالا یک ظرف بزرگ تهیه نمایید یک لامپ گازی یا مهتابی کوچک و یا دو سه لامپ معمولی (بسته به اندازه طرحتان دارد) را داخل ظرف بگذارید و یک شیشه روی ظرف بگذارید و سپس طرح چاپ شده یا فیلم را روی آن قرار دهید. سپس فیبر را روی طرح گذاشته به صورتی که سطح مسی رنگ خورده رو به پایین و روی طرح چاپ شده باشد. توجه نمایید که روی فیبر را با یک وزنه و یا یک شیشه دیگر سنگین نمایید که فیبر کاملا با فشار زیاد در مدت نور دهی به طرح بچسبد (تمام این مراحل در جای تاریک باید انجام شود). حالا لامپ و یا مهتابی را روشن نمایید و به مدت ۲۰ الی ۳۰ دقیقه به آن نور دهید این مدت زمان کاملاً وابسته به شدت نور و مهمتر از آن کیفیت اسپری می باشد بصورتیکه اگر اسپری تازه باشد این مدت حتی می تواند کمتر باشد (چون در زمان خیلی کوتاهی در مجاورت نور عکس العمل نشان می دهد).
حالا باید یک ظرف تهیه نمایید تا در آن سود را با آب حل نمایید. مقداری آب که ۱ سانت روی فیبر را بگیرد را داخل ظرف بریزید و حدود ۱۰ تا ۲۰ گرم سود را داخل آن بریزید ( اگر بیش از اندازه ریخته شود کل رنگ پزیتیو را خواهد خورد) و به هم بزنید تا کاملاً حل شود سپس در یک محل نسبتاً تاریک، فیبر مسی را داخل این محلول سود قرار دهید و خیلی آرام آرام محلول را به مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه تکان دهید. می توانید به جای این کار پنبه ای را به محلول سود سوزآور آغشته کنید و بر روی برد به آرامی بکشید. با گذشت زمان جاهایی که می بایست خالی باشد کم کم در محلول حل می شود. بعد از این مدت خیلی کوتاه سریعاً فیبر را بیرون آورده و با آب بشوید. حالا لازم است که آن را داخل محلول اسید پرکلرودوفر بیاندازید.
در ویدیو زیر مراحل ساخت یک برد مدار چاپی با استفاده از اسپری پزیتیو 20 نشان داده شده است.
6- استفاده از لامینیت و اشعه UV
مواد لازم:
- لامینت به سطح مقطع مورد نیاز.
- طلق ترانسپرنت و یا طرح چاپ شده مدار نگاتیو
- اسید مدار چاپی
لمینت یا لامینت یک ورق نازک پلاستیکی سبز یا آبی حساس به نور (در واقع یک ماده شیمیایی حساس به نور بین دو ورقه پلاستیکی نازک قرار گرفته است، روکش پلاستیکی یک طرف نرم بوده و حالت کشسانی دارد و روکش سمت دیگر حالت زرورق داشته و به محض جدا شدن صدا می دهد.) بوده که با تابش نور شدید در مدت کوتاهی تغییر رنگ داده و خواص شیمیایی آن تغییر می کند. مدار های چاپی ساخته شده با لامینت فوق العاده تمیز و دقیق بوده و با انواع تجارتی PCB ها هیچ تفاوتی ندارند.
شروع کار:
برای شروع کار لازم است از طرح مورد نظرتان یک پرینت نگاتیو داشته باشید. ابتدا طرح مدار چاپی رو توی یک برنامه گرافیکی مثل فتو شاپ بکشید، بعد آن را قرینه نمایید و بعد باید طرح منفی (negative) مدارتون را بسازید. توجه نمایید که نقشه مدار چاپ شده شما حتماً باید نگاتیو باشد (محل خطوط مسی خالی و بقیه جاهای مدار سیاه باشد). فیبر را با سمباده نرم و یا با شستن، کاملاً تمیز و عاری از چربی نمایید. در مرحله بعد مهم ترین بخش کار، کشیدن لامینت روی فیبر می باشد. روکش نرم تر لمینت را تا نصف جدا کنید و آن را روی فیبر قرار داده و همانطوریکه از قسمت زیر، روکش را جدا می کنید از طرف دیگر لامینت را به فیبر بچسبانید. دقت کنید که در زیر لامینت حباب هوا به وجود نیاید در این صورت پس از چسباندن لامینت باید با یک سوزن حباب های هوا را از بین ببرید. پس از کشیدن کامل لامینت روی فیبر حدود 5 الی 10 دقیقه با دست روی لامینت بکشید تا گرم شده و محکم به فیبر بچسبد. (هر چه قدر بیشتر این کار را انجام دهید احتمال جدا شدن لامینت در طی کار کمتر است). در صنعت از لامینتور یا همان دستگاه پرس کارت که روی حرارت کم قرار داده شده برای این کار استفاده می کنند. استفاده از اطو نیز موثر است ولی باید روی درجه کم قرار داده شده و بین آن و فیبر پارچه مرطوب قرار گیرد. پس از اتمام کار فیبر را برعکس کرده و لامینت های اضافی را با تیغ ببرید. در مرحله بعد توسط دستگاه نور دهی یو وی، نور یو وی به لمینیت بدهید، مدت زمان نور دهی با دستگاه، زیر یک دقیقه می باشد. برای این کار طرح نگاتیو را روی دستگاه قرار دهید و فیبر را که لمینیت روی آن کشیده شده را روی نگاتیو قرار دهید و نور دهی کنید. پس از یک دقیقه فیبر را از زیر نور یو وی در آورید. در مرحله بعد زرورق نازک روی لامینت را با دقت جدا کنید این کارها را زیر نور ملایم انجام دهید تا قسمت های نور ندیده لامینت ظاهر نشوند. در مرحله بعد نوبت به ظهور فیبر می رسد. با انجام عمل ظهور (ثبوت) قسمت های نور ندیده از روی فیبر جدا می شوند. برای این منظور حدود یک قاشق غذاخوری پودر ظهور (بی کربنات سدیم یا همان جوش شیرین که در پختن کیک استفاده می شود) در مقدار کمی آب (یک ظرف 10 در 20 سانتی متر که نیم سانتی متر در آن آب ریخته شده) مخلوط کنید و فیبر را در آن قرار دهید. (اندازه ها زیاد مهم نیستند و بسته به نوع و قدرت مواد و با تجربه به دست می آیند). پس از 5 الی 7 دقیقه به آرامی روی فیبر دست بکشید تا لامینت های نور نخورده جدا شوند و در نهایت فیبر را زیر آب بشویید. این مرحله را خیلی سریع انجام دهید تا لامینت های تثبیت شده و نور خورده جدا نشوند. سپس نوبت به اسید کاری و از بین بردن مس های بخش نور نخورده می رسد. (توجه داشته باشید که بخش های مسی قسمت نور نخورده کاملاً مشخص می باشند و کاملاً در اسید حل می شوند. ولی بخش های نور خورده که زیر لامینت های آبی قرار دارند در اسید حل نخواهند شد). برای انجام این مرحله مقدار 1 به 2 اسید پر کلرو دوفر FeCL3 را در آب جوش حل کنید (مقدار 1 واحد اسید خشک را در ظرف غیر فلزی ریخته و 2 واحد آب را به آن اضافه کنید). برای جلوگیری از پاشیدن اسید در چشم هرگز اسید را در آب نریزید بلکه این کار را برعکس انجام دهید (آب را آرام آرام روی اسید بریزید) و از ظرف فاصله بگیرید سپس فیبر را به آرامی در ظرف انداخته و به مدت 5 الی 10 دقیقه ظرف را تکان دهید و برد مدار چاپی با اتمام این مراحل آماده است. در مرحله بعد نوبت به پاک کردن لامینت از روی بخش های مسی می رسد. می توانید این کار را با تیغ و سنباده و … انجام دهید ولی به دلیل مقاوم بودن لامینت بهترین روش برای از بین بردن لامینت های اضافی استفاده از سود سوز آور می باشد. (سود سوز آور را می توانید از مغازه های لوازم آزمایشگاهی تهیه کنید). مقدار یک سوم قاشق غذا خوری سود را در ظرفی به اندازه ظرف ظهور ریخته و در آن نیم سانتی متر آب بریزید. (برای جلوگیری از تداخل از دو ظرف جدا برای ظهور و سود استفاده نمایید). بسته به غلظت سود پس از 1 الی 3 دقیقه لامینت های اضافی از سطح فیبر جدا خواهند شد. اگر همه چیز به خوبی پیش رفته باشد خروجی زیر را خواهید داشت که یک فیبر کاملاً تجارتی می باشد و آماده سوراخ کاری و مونتاژ قطعات است.
در ویدیو زیر مراحل ساخت یک برد مدار چاپی با استفاده از لامینیت نشان داده شده است.
البته الزاماً نیاز به طرح نگاتیو نیست و این که طرح پزتیو یا نگاتیو باشد بستگی به نوع لمینت مورد استفاده دارد. اگر بخواهیم بطور کلی توضیح دهیم، در این روش شما به یک فیبر مدار چاپی حساس به نور (مثبت یا منفی) ، یک عایق اشعه ماوراء بنفش ، یک برگه شفاف و آب مقطر نیاز دارید. شما ممکن است فیبر آماده برای ساخت برد مدار چاپی با اشعه ماوراءبنفش پیدا کنید که معمولاً روی این نوع فیبر مدار چاپی یک ورق نایلونی مشکی وجود دارد و یا اسپری مخصوص حساس به نور داشته باشید که روی طرفی از فیبر که از مس پوشیده است کاملا زده شود. با یک پرینتر لیزری ، طرح برد مدار چاپی را روی برگه شفاف پرینت بگیرید. در حالت مثبت یا منفی، مطابق با پوشش حساس به نور فیبری که تهیه کرده اید روی مس را با برگه شفافی که طرح مدار چاپی روی آن پرینت شده است بپوشانید و آن دو را روی هم کاملا تراز کنید. حالا فیبر مدار چاپی و برگه شفاف که روی آن قرار گرفته است را داخل دستگاه عایق اشعه ماوراء بنفش قرار دهید. دستگاه را روشن کنید، حدود 15-20 دقیقه اجازه دهید فیبر مدار چاپی و برگه شفاف روی آن داخل دستگاه بماند. حالا باید قسمت های اضافی را از روی برد پاک کنیم. حالا با استفاده از PHOTOREVELATOR سمت مسی فیبر را از اتصالات اضافی پاک می کنیم و بعد آن را با آب مقطر تمیز کرده و در ظرف اسید غوطه ور می کنیم. باقی مراحل مانند پاک سازی برد مدار چاپی با اسید است.
در ویدیو زیر مراحل ساخت یک برد مدار چاپی با روش بالا نشان داده شده است.
7- استفاده از دستگاه CNC
در این روش نیازی به چاپ طرح بر روی فیبر مسی نیست و اسیدکاری نیاز ندارد. در این روش طرح پی سی بی مدار در غالب فایل هایی با فرمت خاص به کامپوتر دستگاه CNC داده می شود و دستگاه شروع به حک کردن طرح بر روی فیبر مسی می نماید. البته معمولا دستگاه ابتدا عملیات سوراخ کاری را انجام می دهد و بعد شروع به حک طرح می کند. این روش از جدیدترین روش ها می باشد و این دستگاه ها گران هستند و در صورتی که به تعداد زیاد کپی از مدار چاپی نیاز داشته باشید، این دستگاه ها مقرون به صرفه خواهد بود. در این روش ساخت برد با کیفیت بهتری انجام خواهد شد. البته نوع دیگری از دستگاه cnc لیزری وجود دارد که آن هم برای این منظور استفاده می شود.
در ویدیوهای زیر به ترتیب مراحل ساخت یک برد مدار چاپی با استفاده از دستگاه CNC مکانیکی و لیزری نشان داده شده اند.